Ankara Üniversitesi, Yükseköğretim Kurulunca (YÖK) hayata geçirilen Araştırma Odaklı Misyon Farklılaşması Programı kapsamında yeniden “Araştırma Üniversitesi” statüsü almaya hak kazandı.

Bu yıl YÖK tarafından Araştırma Odaklı Misyon Farklılaşması Programı’nda bazı yenilikler yapıldı. Yapılan yenilikler, Bilkent Otel’de düzenlenen Araştırma Üniversiteleri Toplantısında YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar tarafından açıklandı. “Aday Araştırma Üniversitesi” ve “Aday Araştırma Üniversitesi Adayı” gibi sınıflamalar kaldırılırken, Ankara Üniversitesinin de aralarında yer aldığı 20 devlet üniversitesi ile 3 vakıf üniversitesi “Araştırma Üniversitesi” seçildi. Ankara Üniversitesi,  yüksek düzey araştırma performansı gösteren üniversiteler arasında yer aldı.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, toplantıda yaptığı konuşmada, bilginin ve teknolojinin üretildiği, nitelikli insan kaynağının yetiştiği üniversitelerin, Türkiye’nin gelişip kalkınmasında hayati bir role sahip olduğunu belirtti. Varank, küresel rekabetin bugün ulaştığı noktada, üniversitelerin artan katkısının bir beklentiden ziyade zorunluluk halini aldığına dikkati çekti.

Bakanlık olarak üniversitelere ve araştırmacılara çok önemli destekler sağladıklarını vurgulayan Varank, “Son 5 yılda üniversitelerimizde yürütülen 10 binin üzerinde projeye yaklaşık 3 milyar lira destek verdik. Bu desteklerin yüzde 47’si araştırma ve aday araştırma üniversitelerimize sağlandı” dedi.

YÖK Başkanı Erol Özvar da dünyada yükseköğretim sistemleri içinde araştırma üniversitelerinin ekonominin ihtiyaç duyduğu profesyonelleri, üst düzey uzmanları, bilim insanlarını ve araştırmacıları yetiştirmede ve ulusal inovasyon sistemlerini destekleyecek yeni bilgiler üretmede kritik roller oynadığını belirtti.

Küresel rekabette üstünlük kurmak isteyen gelişmekte olan ülkelerde araştırma üniversitelerinin kurulması veya var olan üniversitelerin bir kısmının araştırma odaklı hale getirilmesi için her alanda ciddi gayretler sarf edildiğini dile getiren Özvar, araştırma üniversitelerinin 21. yüzyılın küresel bilgi ekonomisinin merkezinde yer aldığını söyledi.

Araştırma üniversitelerinin, ortaöğretim sonrası eğitim için deyim yerindeyse amiral gemileri olarak hizmet ettiğini anlatan Özvar, birden fazla akademik ve toplumsal role sahip, seçkin ve karmaşık kurumlar olan araştırma üniversitelerinin yalnızca teknolojide önemli ilerlemelere yol açmakla kalmayıp, aynı zamanda sosyal ve beşeri bilimler yoluyla topluma önemli ölçüde katkıda bulunan yeni bilgi ve analizlerin çoğunu da ürettiklerini ifade etti.

“Araştırma Üniversiteleri Elit Kurumlardır”

Akademisyenlerin araştırma yapmak için niteliklerine göre işe alındığını ve araştırma cesareti ve üretkenliği için ödüllendirildiğine dikkati çeken Özvar, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Bu üniversitelerin organizasyonu, ödül yapıları ve akademik kültürü araştırmaya odaklanır. Akademik değerler hiyerarşisinde, öğretim ve danışmanlık hizmetleri önemini korusa da araştırma en üst sırada yer almaktadır. Lisans öğrencileri de dahil olmak üzere akademik topluluğun çoğu genellikle araştırma faaliyetleri içerisinde yer alır ve araştırma kültürünü özümser. Araştırma üniversiteleri liyakatin önceliğini kabul ederler ve kararları amansız bir mükemmellik arayışına dayanır. Aynı zamanda, öğretimde, araştırmada ve küresel bilgi ağına katılımda en iyi olmayı arzuladıkları için elit kurumlardır. Öğrenciler de üniversite ruhunun merkezi bir unsurudur. İdeal olarak, sadece toplumdaki ve belki de dünya çapındaki en parlak genç insanlar arasından liyakata dayalı bir şekilde seçilmekle kalmazlar, aynı zamanda üniversitenin hedeflerine ve akademik değerlerine bağlı olmaları gerekir.”

Özvar, “Araştırma ve Aday Araştırma Üniversiteleri”nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2017-2018 Akademik Yılı Açılış Töreni’nde ilan edildiğini anımsattı. Başlatılan programa, yapılan değerlendirmeler sonucunda belirlenen 11 araştırma ve 5 aday araştırma üniversitesinin kabul edildiğini hatırlatan Özvar, araştırma ve aday araştırma üniversitesi etiketi alan üniversitelere programa dahil edildikleri yıldan itibaren çeşitli desteklerin sağlandığını aktardı.

Performansa Göre Gruplandırma

Bu yıl YÖK tarafından Araştırma Odaklı Misyon Farklılaşması Programı’nda bazı yenilikler yapıldığını vurgulayan Özvar, şunları söyledi:

“Araştırma Odaklı Misyon Farklılaşması Programı’mızda 20 devlet üniversitesi ile 3 vakıf üniversitesi yer alacak. Daha önce araştırma üniversiteleri kategorisinde değerlendirilmeyen vakıf üniversiteleri bu yeni dönemde gösterdikleri performanslar ile aynı devlet üniversiteleri gibi yakından takip edilecek. Başvuruda bulunan ve yapılan değerlendirmeye göre 3 vakıf üniversitemiz araştırma üniversitesi etiketi almaya hak kazanmıştır. ‘Aday Araştırma Üniversitesi’ ve ‘Aday Araştırma Üniversitesi Adayı’ gibi sınıflamalar kaldırılmış olup program kapsamında yer almaya hak kazanan araştırma üniversiteleri kendi içinde bir gruplandırılmaya tabi tutulmuştur. Araştırma üniversitelerimiz performanslarına göre A1, A2 ve A3 olmak üzere 3 performans kümesine veya grubuna ayrılacaktır. A1, üst düzey araştırma performansı gösteren üniversiteler. A2 yüksek düzey araştırma performansı gösteren üniversiteler. A3, orta düzey araştırma performansı gösteren üniversiteler. Önümüzdeki günlerde programa yeni dahil olan araştırma üniversitelerinin de daha öncekilerde olduğu gibi 11. Kalkınma Planı’nda yer alan öncelikli alanlarla eşleştirmeleri yapılacaktır.”

Özvar, önümüzdeki yıldan itibaren tüm araştırma üniversitelerinin 11. Kalkınma Planı’nda yer alan öncelikli alanların yanı sıra yetkin oldukları beşeri ve sosyal bilimler alanlarıyla da eşleştirilmelerinin planlandığını, bu alandaki çalışmaların üniversitelerle koordinasyon içinde tamamlanacağını söyledi. Özvar, Araştırma Odaklı İhtisaslaşma Programı’na yeni katılan ve araştırma üniversitesi etiketi almaya hak kazanan üniversiteleri tebrik etti.

Konuşmaların ardından, Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar’ın da olduğu rektörlere, “Araştırma Üniversitesi” beratları, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank ile YÖK Başkanı Özvar tarafından verildi.

Yorumlar